advertentie

woensdag 31 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 21

Wist je dat ongeveer tweederde van alle Nederlandse aardbeien in de provincie Noord-Brabant groeit? Dat de grondsoort er in deze provincie prima voor geschikt is, is maar voor een klein deel de reden.

De werkelijke reden van de aardbeienconcentratie ligt in het feit dat Noord-Brabant een zeer katholieke provincie is. Of eigenlijk vooral was.... De gezinsgrootte op het platteland was in de decennia na de Tweede Wereldoorlog nogal fors.

Gezinnen met 10 tot 18 kinderen waren geen uitzondering. Door aardbeien te gaan telen zagen deze gezinnen een mogelijkheid om zichzelf een bestaan te verschaffen. De plukkers woonden immers al bij je in huis en er hoefde dan ook geen loon aan derden te worden betaald.

Het gezin waarin ik ben geboren (als oudste), bestond/bestaat uit acht kinderen. Of we nu zin hadden of niet, we werden mee aan de slag gezet. Vanaf dat het net licht was, totdat de zon 's avonds weer uit ging. Gezellige zomers waren het altijd. We hadden nog geen laptops ,iPad's en mobieltjes, dus nog tijd genoeg om te werken en buiten te spelen.

(foto: v.l.n.r. Jan, Peter, Will ....tevreden met niets, 1963)

Welkom op de Aardbeienacademie




dinsdag 30 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 20

Wist je dat in 1947 in Nederland ongeveer evenveel hectare aardbeien in de open lucht geteeld werd als heden ten dage? Destijds stond er 2482 hectare vollegrondsaardbeienteelt geregistreerd. Onder glas werd in die tijd op 63 hectare geteeld (voor een groot deel zogenaamd platglas). Anno 2013 is het areaal kasteelt gegroeid tot een kleine 300 hectare schat ik.

De oppervlakte wil niet alles zeggen. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog schommelde de gemiddelde productie van een hectare vollegrondsaardbeien rond de 9000 kilo. In deze tijd praten we over 20.000 tot 30.000 kilo, afhankelijk van de teeltmethode. Bij de teelt op verhoogde stellingen is sprake van ongeveer het dubbele volume.

Onder glas werden rond 1947 ongeveer dezelfde opbrengsten behaald als in de vollegrond, simpelweg omdat er ook gewoon in de grond geteeld werd. Het enige verschil was een vroegere oogst. De opbrengst van 9.000 kilo per hectare glas ligt nu op - schrik niet-, soms wel 150.000 kilo aardbeien per hectare per jaar.

(foto: teelt van doordragend ras Eve's Delight onder glas bij Dings Aardbeien)

Welkom op de Aardbeienacademie

maandag 29 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 19

Wist je dat veel mensen zich afvragen waarom bij de aardbeien van tegenwoordig de enigszins harde kern van de aardbei blijft zitten als het kroontje verwijderd wordt? Het is een raseigenschap of die langwerpige kernen wel of niet makkelijk verwijderd kunnen worden. Bij de meeste moderne rassen is het ook helemaal niet nodig, als de aardbeien tenminste rijp geplukt worden. De kern is dan ook goed eetbaar.

Het makkelijk meetrekken van de kern is nu zelfs onwenselijk, omdat de aardbeien tegenwoordig met kelk en steeltje eraan verkocht worden. Op die manier blijven de aardbeien langer in verse toestand. Bij het verwijderen van het kroontje ontstaat een grote wond aan de aardbei, die een invalspoort is voor schimmels.

In vroeger tijden werden in Nederland en omstreken veel aardbeien geteeld voor de industrie, om er aardbeienjam van te maken. Bij het plukken van die aardbeien moest het kroontje juist wél verwijderd worden tegelijk met het plukken. Het ras Senga Sengana leende zich daar prima voor. Die aardbei was lekker en het kroontje ging er makkelijk vanaf, inclusief de wat hardere vruchtkern. Dat werkje waarbij tegelijk met het plukken het kroontje verwijderd werd, werd 'doppen' genoemd.

Sinds veertig jaar is die industrieteelt van aardbeien definitief verhuisd naar lagelonenlanden, zoals bijvoorbeeld Polen en China. Daar halen de supermarktjamfabrieken hun grondstof nu vandaan.

Welkom op de Aardbeienacademie

zondag 28 juli 2013

Weekblog week 30 - 2013 (21 t/m 27 juli)


Drie donderdagavonden achter elkaar heb ik samen met de dames van IJssalon en Chocolaterie De Dames gechocolateerde aardbeienspiezen gemaakt en verkocht. Als 'Love Stick' deden ze het prima op de Zomeravond Markt in Oirschot.


Zaterdag stond ik breed uitgemeten in de weekendbijlage van De Telegraaf. Leuk artikel geworden!


Mara des Bois zoals we die deze week geplukt hebben. Een zeer aromatische aardbei.


Dit donkerrode nieuwe aardbeienras Malwina blijkt erg lekker. Op het inzetje zie je ook een vrucht van de Malwina die een beetje de kluts kwijt is. Hieronder kun je lezen hoe dat komt.


De laatste tijd ben ik ook vaak in de bonen....

Geheel in de stijl waarmee ik vorige week de week afsloot, stond deze week ook weer enigszins in het teken van in de belangstelling staan. Ik had natuurlijk overal 'nee' op kunnen zeggen, maar dan was het wel een allemaal wat saaiere week geweest. Het twee pagina's grote verhaal in De Telegraaf, over aardbeienjam is gisteren gepubliceerd. Het is een leuk verhaal geworden, waarin ook mijn aardbeienjam er goed vanaf kwam. Ik dacht dat ik buiten mededinging met de proeverij meedeed, maar blijkbaar was het toch de moeite waard er iets over te melden.

Een van de schrijvers van het artikel, Felix Wilbrink was laatst hier om me te interviewen en ik liet hem ook allerlei aardbeirassen proeven. Daar schreef hij niks over, maar dat geeft niet want dan heb ik zelf nog wat te melden. Uit die proeverij haal ik een aardig feitje, wat deze week op een andere manier weer bevestigd werd. Van de negen rassen die ik Felix liet proeven haalde hij een smaaktop-3. In zijn keuze kon ik me heel goed vinden. Zijn drie favorieten op dat moment waren Malwina, Vima Zanta en Korona. Nu zijn de twee laatstgenoemden al wat oudere rassen, maar de donkerrode Malwina is nog een nieuwkomer met toekomstmuziek.

Op de Floriade van 2012 maakte ik er voor het eerst kennis mee en toen viel de smaak mij ook al in positieve zin op. Net als de andere twee favorieten van Felix is Malwina ook een kwetsbare aardbei, die alleen geschikt is voor korte ketens. Voor de beste smaak moet je ze goed rijp plukken, dat geldt voor alle rassen, maar dit ras is dan nog extra kwetsbaar. Wil Malwina een goede kans maken om door te breken dan moet er een korte lijn tussen plant en klant gecreëerd worden. De Aardbeien Roadshow (of zullen we hem Roodshow noemen?) waar ik vorige week voor pleitte, daar zou Malwina perfect bij passen.

Het toeval wilde dat een consument die afgelopen week in Duitsland was, daar aardbeien gekocht had met een heerlijke smaak zoals ze die nog nooit gegeten had. De mevrouw stuurde er een foto bij en vroeg of iemand wist wat voor naam die aardbeien hadden. Via via kwam de vraag bij mij terecht. Want als ik het niet zou weten, zou niemand het weten werd er gezegd....Mijn ego was weer gestreeld. Enfin, mijn vermoeden dat het om Malwina ging heb ik nog even gecheckt bij een plantenkweker die ook planten van dat ras verkoopt. Hij bevestigde mijn vermoeden en vertelde dat het ras in Duitsland snel in oppervlakte groeit. Bij onze oosterburen is veel meer verkoop van telers direct aan de consument, dus die Duitsers snappen, dat lekkere aardbeien beter verkopen dan doorsnee aardbeien.

Dus telers in Nederland, hou de Malwina in de gaten. Ik vertel er maar vast bij dat het best een raar plantje is zoals ik hem ken. De rijptijd is enkele weken later dan bijvoorbeeld Elsanta en de vruchten zitten verstopt tussen het blad. Soms zag ik er vruchten aan zitten waarop uit de zaadjes alweer miniplantjes leken te groeien. Doordat er heel snel heel veel nieuwe planten nodig waren is de natuur tijdelijk een handje geholpen door via weefselkweek plantjes te kweken in reageerbuisjes. Daar raken de plantenhormonen eventjes van in de war, met die grappige vruchten als gevolg, die verder geen kwaad doen, maar die rare eigenschap schijnt er snel uit te groeien.

O ja, in het nieuwe online magazine van consumentenorganisatie Boerenfluitjes werd mijn Aardbeienacademie ook mooi voor het voetlicht gezet. Overigens, voordat je denkt dat ik geen tijd meer heb om aardbeien te telen..., we plukken hier ook nog elke dag aardbeien. Op dit moment van een stuk of tien rassen. Kom dus naar Oirschot en haal je aardbeienhartje op!

Nou mensen, tot volgende week dan maar weer,
groeten van Jan

P.S. Reageer gerust op mijn berichtjes. Doe alsof je thuis bent op ons aardbeienbedrijf!

Aardbeienacademie - wist-je-datje 18

Wist je dat een aardbeienbloemetje 5 tot 8 groene kelkblaadjes heeft, die samen met nog 5 tot 8 groene bijkelkblaadjes later het kroontje van de aardbei worden? En dat er om en om met de kelkblaadjes precies evenveel witte kroonblaadjes aan een bloemetje zitten? Die kroonblaadjes zijn wit, omdat ze dan makkelijk gevonden kunnen worden door bijen en andere bestuivende insecten.

Als de bijen de stampers hebben bevrucht met het stuifmeel wat op de meeldraden zit, vallen de witte kroonblaadjes eraf. Ze hebben dan geen functie meer. De bloembodem zwelt dan langzaam op tot een aardbei. De bevruchte stampers worden de pitjes en dat zijn de echte vruchtjes van een aardbeienplant. Het groene en later rood wordende vruchtvlees is slechts bedoeld als drager van de pitjes met de zaadjes erin en om gevonden te kunnen worden door vogels die de zaadjes weer verspreiden.

De aardbei is dus een schijnvrucht. Bovendien: hoe groter de bloem, hoe meer pitjes, hoe groter de aardbei over het algemeen.

Welkom op de Aardbeienacademie

zaterdag 27 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 17

Wist je dat aardbeien vroeger vaak bijnamen hadden? Tegenwoordig kennen we nog wel de Framboosaardbei die in 1925 geboren is als Frau Mieze Schindler. Andere rassen met bijnamen waren:

Officiële naam                                     Bijnaam

Deutsch Evern                                    Vroege Mof
Jucunda                                               Late Mof
Madame Lefeber                                 Zuurtjes of Zonnetjes
Madame Moutot                                   Prinses Juliana
Oberschlesien                                     Moulin Rouge
Scarlet                                                 Bredase aardbei

Bron: De Aardbei (1949)

Tegenwoordig doen we niet zo ingewikkeld en noemen we de beestjes gewoon bij hun naam. En weet je het niet hoe ze heten, dan noem je de aardbeien gewoon 'zomerkoninkje', een liefkozende naam die ooit bedacht is door een reclamebureau.


Welkom op de Aardbeienacademie




vrijdag 26 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 16

Wist je dat er vanaf ongeveer 1 september in het binnenste van een aardbeiplantje al gewerkt wordt aan de aardbeien die er het jaar daarop in de zomer van geplukt kunnen worden? De 'normale' aardbeienrassen die we in deze contreien telen zijn zogenaamde kortedag-planten. Dat wil zeggen dat ze bij dagen met minder dan pakweg 14 uren licht bloemknoppen aan gaan leggen. Dat gebeurt in eerste instantie minuscuul klein en tot aan het voorjaar blijven de knoppen verborgen in het rhyzoom. Zo heet dat dikke houtige stukje van enkele centimeters, tussen wortels en bladeren.

Door in oktober en november steekproefsgewijs uit elkaar gepulkte planten onder een microscoop te leggen, is al redelijk goed in te schatten hoeveel aardbeien er aan de planten zullen groeien. De teler kan daar zijn plantafstand en te verwachten aardbeienverkoop op afstemmen.

Naast kortedag-rassen zijn er ook dagneutrale rassen, ook wel doordragers genoemd. Die trekken zich van de daglengte weinig aan en vormen doorlopend nieuwe bloemknopjes, mits de planten in de groei zijn en dus niet in winterrust.

(foto: Mara des Bois, een dagneutrale plant ofwel een doordragend ras)

Welkom op de Aardbeienacademie

donderdag 25 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 15

Wist je dat aardbeientelers hun aardbeienplanten 's winters invriezen? Eind jaren '60 kwam het invriezen van aardbeienplanten in zwang. Telers hadden ontdekt dat je door het bewaren van planten, bij een temperatuur van 1 graad onder nul, de oogst van aardbeien flink kunt spreiden. In feite is het een kunstje om planten voor de gek te houden, door ze in slaap te houden.

Voor die tijd was het veel meer een seizoensaangelegenheid en duurde de oogst van de normale aardbeien ongeveer 4 tot 6 weken, afhankelijk van de gebruikte rassen. Daarna moest je weer 11 maanden wachten op de volgende oogst. Door doordragende rassen te telen kon de oogst al wel iets gespreid worden, maar dat type rassen was toentertijd nog niet erg succesvol.Teelt in een kas was in vroeger tijden alleen maar om de oogst een aantal weken te vervroegen.

De teler maakt tegenwoordig een oogstplanning, zo goed en zo kwaad als dat kan omdat het weer toch een grote spelbreker kan zijn. Door op gezette tijden een deel van de planten te ontdooien en uit te planten kan de oogst in principe jaarrond doorgaan. Dan heb je natuurlijk wel een kas nodig en in de wintermaanden zelfs eentje met groeilampen. Je weet wel, van die lampen waar de wiet ook goed onder groeit.

(foto: ingevroren aardbeienplanten met ijskristallen)


Welkom op de Aardbeienacademie

woensdag 24 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 14

Wist je dat aardbeien op elk continent ter wereld groeien, behalve op Antarctica? Niet alle aardbeienrassen groeien overal even goed. Afhankelijk van de klimaatzone worden andere rassen geteeld. De West-Europese aardbeien zijn over het algemeen zachter van structuur dan de zogenaamde Californische rassen die ook veel in mediterrane landen geteeld worden.

In Japan zijn de aardbeien voornamelijk mierzoet en worden ze soms voor 2 tot 3 euro per stuk verkocht, verpakt als luxe bonbons (die op de foto zijn Japanse aardbeien). De smaakvoorkeur van consumenten is in verschillende delen van de wereld ook anders. Op dit moment worden wereldwijd ongeveer 650 aardbeienrassen commercieel geteeld.

Welkom op de Aardbeienacademie

dinsdag 23 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 13

Wist je dat aardbeien nadat ze geplukt zijn niet rijper worden? Aardbeien worden alleen maar rijp als ze nog aan de plant hangen en gevoed worden via de wortels en groene plantendelen. Zodra de aardbeien geplukt zijn stopt het rijpingsproces.

In het doosje of op het aanrecht worden aardbeien vaak nog wel roder en donkerder van kleur, maar rijp worden ze niet meer als ze aan de wat onrijpe kant geplukt zijn. Alleen een helemaal aan de plant gerijpte aardbei is dus maximaal van smaak.


Welkom op de Aardbeienacademie


maandag 22 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 12

Wist je dat de bladstelen en de bladeren van een aardbeiplant duizenden minuscule haartjes hebben? Die haartjes zitten daar niet voor niks. Van nature zijn ze bedoeld om de plant te beschermen tegen aanvallers, zoals insecten. Veel insecten, zoals spint houden niet van dat gekriebel onder hun lijfje.

Als je ooit aardbeien hebt geplukt, dan heb je wellicht wel eens rode bultjes op je armen gehad. Aanraking van de aardbeienhaartjes heeft een enigszins vergelijkbaar effect als dat bij brandnetelcontact, zij het in veel mindere mate. Ook dat is bedoeld om aanvallers af te schrikken. Elk ras heeft zijn eigen type haartjes en er is verschil hoe ze gekamd zijn. Bij het ene ras staan ze haaks op de bladsteel, bij het andere naar beneden gericht en bij weer een andere naar boven gericht.

Kabouters schijnen de haartjes overigens als laddertje te gebruiken. Als je geluk hebt kun je de kabouters bij het krieken van de dag over de laddertjes naar beneden zien komen. Dan zijn ze net klaar met het sponzen en zemen van de bladeren. Daarom zijn de bladeren 's morgens vaak een beetje nat.
(foto: Marjon Veerkamp)

Welkom op de Aardbeienacademie



zondag 21 juli 2013

Weekblog week 29 - 2013 (14 t/m 20 juli)


Op de Soestermarkt vond een leuk aardbeien-evenementje plaats. Plantenkweker en nieuwe-rassen-veredelaar Flevoplant was er ook, om naar de consument te luisteren en vijf potentiële nieuwe aardbeienrassen te laten proeven.


Ik was er ook weer bij en mocht even poseren voor de 'truck' van NieuwVers, één van de organisatoren, naast Willem & Drees en Soestermarkt.


De in onze schuur uitgebroede zwaluwen krijgen inmiddels vlieglessen en worden vanuit de lucht bijgetankt. 
Heel mooi om te zien.


Pfff......plakweer, maar ideaal weer nu voor pas gestekte aardbeienstekjes, dat dan weer wel. Rond deze tijd van het jaar was het al jarenlang hectisch op het aardbeienbedrijf, vanwege de plantjes die gestekt moesten worden. Mooi werk altijd als het klaar is, ware het niet dat ik zelf nu niets te stekken heb. Dat besteed ik voortaan uit. Afgelopen week sprak ik overigens collega's die zich zorgen maakten over de hoeveelheid beschikbare stekken. Het koude voorjaar laat nog steeds zijn sporen na, ook al vallen de mussen nu van het dak. Misschien is het wel weer eens een keer goed dat er een flink tekort is aan plantmateriaal. En als het aantal planten er wel is, maar later gestekt of geplant wordt dan dat het de bedoeling was, dan zou dat wellicht volgend jaar een beetje positieve reuring in de aardbeienmarkt kunnen brengen. We wachten het af.

Hoewel ik het niet druk heb met stekken, is de week toch weer goed opgevuld met bezigheden. De aardbeienpluk nam weer wat toe door het warmere weer en tussendoor vermaakte ik me onder andere met het inmaken van groene walnoten en courgettes. Tsjonge, wat kunnen achttien planten snel een hoop courgettes produceren. Maar goed, dan hebben we komende winter ook nog wat te eten. Het plukmoment van de sperziebonen komt overigens ook met spoed naderbij. Ach ja, de dagen zijn lang en 's avonds een uurtje in de moestuin bezig zijn is lekker relaxed.

Deze week heb ik ook heel wat afgekletst over aardbeien. Behalve dat ik hier elke dag een kort stukje schrijf over wist-je-datjes kwam ook Felix Wilbrink van De Telegraaf op bezoek. Hij zou die dag toch al gekomen hebben omdat toen de finale van de verkiezing van de Beste Aardbei van Nederland zou plaatsvinden. Die ging niet door wegens gebrek aan telers die mee wilden doen. Zowat een hele middag hebben Felix en ik elkaar bezig gehouden met babbelen en proeven. Aanstaande zaterdag staat het in de krant, al is de insteek van het artikel de aardbeienjamproeverij waar ik in het proefpanel zat. We zullen het zien.

In plaats van die verkiezing werd er op de Soestermarkt een alternatief evenementje georganiseerd. Daar was ik gisteren ook van de partij. We lieten de bezoekers aardbeien van verschillende rassen proeven en van verschillende telers. Het verhaal vertelden we erbij. Echt, het marktje met uitsluitend passievolle ondernemers omvat ongeveer vijftien bij vijftien meter, maar de hele ochtend stonden mensen in de rij om te proeven én om te kopen. De mensen kwamen in groten getale voor de experience, maar gingen allemaal naar huis met aardbeien van het ras wat ze het lekkerst vonden, zolang de voorraad strekte.

Een collega die onder andere Lambada's had meegenomen, baalde dat hij er thuis niet meer had ingeladen. Via het reguliere kanaal zijn ze tegenwoordig aan de straatstenen niet kwijt te worden, althans niet voor een eerlijke prijs. Daar in Soest vlogen de Lambada's als warme broodjes over de toonbank, nadat de mensen hadden kunnen proeven. De potentiële liefhebbers zijn er dus wél, maar die wordt dankzij het reguliere circuit iets onthouden. Een collega die aardbeiplantenkweker is stond er met vijf nieuwe rassen. Over sommige nieuwelingen waren de bezoekers lyrisch. Joekels van aardbeien, die ontzettend lekker smaakten, dat was toch wel helemaal tegen het vooroordeel in.

We spraken er gisteren ter plekke al over. Dit soort publieksactiviteiten zouden we vaker moeten doen. Vaker? Ja, in principe elke dag ergens in Nederland als het aan mij ligt. Een soort Lekkerste Aardbeien van Nederland Roadshow. Laat de mensen verschillen proeven, vertel erover, vermaak de mensen met mooie aardbeienverhalen en iedereen gaat met zijn voor die dag favoriete aardbei naar huis. Telers die iets bijzonders telen, daar trots op zijn en vastlopen in het gangbare circuit zouden daar allemaal bij aan kunnen sluiten.

Nou mensen, tot volgende week dan maar weer,
groeten van Jan

P.S. Reageer gerust op mijn berichtjes. Doe alsof je thuis bent op ons aardbeienbedrijf!


Aardbeienacademie - wist-je-datje 11

Wist je dat dit (gemiddeld) allemaal in 500 gram aardbeien zit? Je zou haast zeggen: hoe past het er allemaal in? Als ik de hele lijst optel dan komt het totaal niet op 500 gram.... 
Wat zou er dan nog meer in zitten, behalve onderstaande lijst? 

Of zou de liefde van de aardbeienteler wellicht 18 gram per doosje wegen? 

1000 µg = 1 mg. = 0,001 g.

Energiewaarde in kJ                       615
Energiewaarde in kcal                    145
Vezels                                               5,5 gr
Vet                                                    0 gr
Kalium                                           915 mg
Magnesium                                      65 mg
Calcium                                           75 mg
Fosfor                                            145 mg
IJzer                                                   2,5 mg
Selenium                                             0 µg
Koper                                                 1 mg
Zink                                                    3 mg
Vitamine B2                                        0,15 mg
Vitamine C                                      300 mg
Retinol act equivalent                           5 µg
Vitamine D                                          0,0 µg
Vitamine E                                          2 mg
Vitamine B1                                        0,1 mg
Vitamine B12                                      0,00 µg
Vitamine B6                                        0,28 mg
Folaten (foliumzuur)                         325,0 µg
Nicotinezuur                                        1,5 mg
Koolhydraten                                    25,5 g
Eiwit                                                    5 g
Alcohol                                                0 g
Water                                               445 g
Cholesterol                                           0,0 mg
Natrium                                                0,015 g
Zout                                                     0,04 g

Bron: Voedingscentrum

Welkom op de Aardbeienacademie

zaterdag 20 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 10

Wist je dat ze vroeger aardbeiensoep maakten voor pasgetrouwden? Dat zou de lust opwekken.

Laten we eens proberen de oude tijden te doen herleven!

Je pureert wat aardbeien en giet het in twee borden, in het midden schep je een lepel dunne zure room, er bovenop leg je wat borage (komkommerkruid) en je maakt het af met poedersuiker.

Veel genot!

Welkom op de Aardbeienacademie

vrijdag 19 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 9

Wist je dat de naam 'strawberries' niks te maken heeft met het stro waarop de aardbeien vaak liggen te rijpen?

In de vollegrondsteelt wordt desondanks al tientallen jaren tarwestro gebruikt om de grond tussen de planten te bedekken. Het stro zorgt ervoor dat er geen zand op de aardbeien spat en dat de vruchten snel opdrogen na een regenbui. Dat voorkomt extra schimmelvorming en ook voor plukkers is het fijn. Ze houden zo schone knieën.

De naam strawberries is in werkelijkheid een verbastering van 'strewn berries', wat vrij vertaald, 'rondgestrooide bessen' betekent, verwijzend naar de op de grond liggende krans van tientallen aan een plant groeiende aardbeien. Alsof ze rond de plant gestrooid zijn.

Welkom op de Aardbeienacademie

donderdag 18 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 8

Wist je dat Eton Mess een typisch en zeer populair Engels aardbeiengerecht is? Het is ooit bedacht door jongens op een kostschool in Eton die niet zoveel zin hadden om lang in de keuken te staan. Eton Mess is dan ook heel makkelijk te maken. Het meeste, maar desondanks eenvoudige werk is het maken van de meringue. Die fase kun je eventueel overslaan door kant-en-klare meringues te halen in de winkel. Zelfgemaakt is wel iets lekkerder vind ik.

Het recept van Eton Mess, zoals ik die altijd maak en waar wel 8-10 personen van kunnen snoepen:

Ingrediënten:
·         6 eiwitten
·         300 gram witte basterdsuiker
·         1 eetlepel maizena
·         250 ml slagroom
·         1 kilo aardbeien, eventueel met ander rood zachtfruit erbij

Bereidingswijze:
Scheid de eiwitten van het eigeel (let op dat er geen eigeel bij het eiwit komt!). 

Klop de eiwitten stijf met basterdsuiker, totdat het een taai mengsel wordt (lang kloppen)


Schep de maizena erdoor. 


Bekleed de bakplaat met bakpapier, schep het stijve eiwittenmengsel op de plaat en strijk het plat. 

De oven voorverwarmen op 175 graden en terugzetten op 140 graden als de gevulde bakplaat erin gaat. Bak de meringue in 5 kwartier. 


Zet de oven uit en laat de meringue afkoelen in de oven. 


Klop de slagroom zonder suiker stijf 


Breek of snij de meringue in stukjes en doe die met de aardbeien en de slagroom in een grote schaal, lekker door elkaar. Een heerlijk rommeltje!

Welkom op de Aardbeienacademie

woensdag 17 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 7

Wist je dat madame Thérésa Tallien, een voorname dame aan de zijde van Napoleon, regelmatig een bad nam in het sap van 11 kilo aardbeien? Dat deed ze uit gezondheidsoverwegingen. Ik lag zelf ook eens in de aardbeien ten behoeve van een fotoshoot voor het blad ELLE Eten (fotocredits: Krijn van Noordwijk)

Voor een gezonde huid hoef je niet per se in de aardbeien te gaan liggen. Het eten ervan is ook goed voor je huid. Aardbeien helpen het collageen in de huid te beschermen. Collageen is een lijmvormend eiwit dat zorgt voor stevigheid en elasticiteit van de huid.

Als je aardbeiensap mixt met honing en daar je huid mee insmeert, helpt dat tegen zonnebrand. Het zou kunnen dat je dan wel een landingsbaan creëert voor wespen en andere liefhebbers van zoetigheden.

Welkom op de Aardbeienacademie



dinsdag 16 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 6

Wist je dat aardbeien last kunnen hebben van zonnebrand? Als ze enkele uren in de middagzon liggen bij een buitentemperatuur van meer dan 30 graden, wordt het vruchtvlees gloeiend heet en zacht als een Nijmeegse 4-daagse blaar. Als het weer afkoelt wordt de 'blaar' een bruine ingezonken droge vlek. De aardbei is dan vaak nog wel eetbaar, maar ziet er niet fraai meer uit.

Rassen met een open bladstand, zoals Darselect en Lambada zijn gevoeliger dan bijvoorbeeld Elsanta en Elianny. Het blad aan de plant zorgt voor een parasol-effect. Op de foto is de rechter aardbei gaar geworden door de zon. Hij is roze verkleurd, boterzacht en zal als een plumpudding in elkaar zakken als de zon weg is.

Welkom op de Aardbeienacademie

maandag 15 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 5

Wist je dat je aardbeien het beste zo vers mogelijk moet gebruiken? Dan zijn de smaak en het vitaminegehalte nog op zijn best. De aardbeien die je zelf plukt zijn echt de lekkerste. Direct van de plant in je mond, lekkerder kan een aardbei niet zijn.

Wil je de aardbeien toch bewaren, doe dat dan in de koelkast, maar niet langer dan 2 dagen. Aardbeien zijn geen bewaarbeien. Op kamertemperatuur smaken ze een stuk beter dan rechtstreeks uit de koelkast.

Welkom op de Aardbeienacademie

zondag 14 juli 2013

Weekblog week 28 - 2013 (7 t/m 13 juli)


De gechocolateerde aardbeienspiezen zorgden voor veel vrolijkheid tijdens de Zomeravond Markt in Oirschot


Yes! de solitaire bijen hebben onze bijenhotelletjes gevonden. Op de foto gaat een bij net een gaatje in en 2 gaatjes zijn al dichtgemetseld. Hoogstwaarschijnlijk is de metselbij in het spel. Die bestaat dus echt en is 1 van de 350 soorten solitaire (op zichzelf wonende) bijen in Nederland.


Een student van de Aardbeienacademie uit Moldavië stuurde me deze foto. Met de vraag erbij wat er aan de aardbeien mankeerde. Dat is dus schade door het insect trips, veroorzaakt tijdens de bloei. De aardbeien krijgen dan een huid als schuurpapier.


Onze boerenzwaluwen vliegen bijna uit denk ik. Twee van de vijf jonkies zwaaien even naar de fotograaf.


De doordragende rassen beginnen dit jaar ook later aan de oogst. Deze Florina begint nu aardig op te schieten.


Er was hier op de Aardbeienacademie weinig te plukken de afgelopen week. Veel bloeiende planten en hier en daar gelukkig ook wel enkele rijpe exemplaren. Het was amper genoeg om onze aardbeienwinkel draaiende te houden. Door het late voorjaar zijn ook de doordragende rassen wat later met rijpen. Niet dat het erg is, want in de stuntweek van de supermarkten kun je er het beste maar niet al te veel hebben. Ze gaan daar nu voor een appel en een ei over de toonbank. Ik weet dat de aardbeientelers op dit moment nogal flutprijzen krijgen voor hun liefdewerk. Maar dan nog kan een supermarkt er niks aan verdienen, dus ik ben benieuwd wie dat verlies dan moet dragen. Ik geloof er niks van dat de supermarkten het verlies zelf dragen. Het zou me niks verbazen als de tomaten-, broccoli- en paddenstoelentelers hier zonder dat ze erg in hebben aan meebetalen. Die acties zijn echt niet bedoeld om de telers van hun grote aardbeienproductie af te helpen. Eerder om klanten van de concurrent af te pakken, zodat die de winkelwagentje in hun supermarkt komen volladen.

Nou goed, er zullen weer wat aardbeientelers sneuvelen in dit geweld, maar er zullen niet minder aardbeien geteeld gaan worden. Niet erg, zou je als consument kunnen zeggen, lekker goedkoop is ook wel fijn. Maar dat is dan erge kortzichtigheid. Diezelfde consument hoor ik ook vaak zeggen dat 'de aardbeien van tegenwoordig' niet meer zijn wat ze geweest zijn. Tja, in de supermarktketen waar het gros van de aardbeien verhandeld wordt, worden aardbeien nou eenmaal lang niet altijd als zomerkoninkjes behandeld en dan krijg je dat. Een flink aantal telers en hun distributeurs nemen die boodschap serieus en steken hun nek uit om kosten noch moeite te sparen om ontzettend lekkere aardbeien sneller en beter in de winkel te kunnen krijgen. Het zullen juist deze telers zijn die het niet vol kunnen houden. Het resultaat van die dumpacties over de rug van telers, is dat de verschraling van het aardbeienaanbod doorgaat en dat de lekkerste aardbeien gewoonweg niet in de winkel komen. Aanstaande zaterdag gaan we er op de Soestermarkt in Soest aandacht aan besteden.

Aardbeien kunnen natuurlijk nog altijd de jam in, als je die dan tenminste niet voor supermarktprijzen hoeft te verkopen. In de supermarkt zie je vaak aardbeienjam staan voor een prijs die ik al kwijt ben aan een leeg potje met de suiker. Wij doen altijd aardbeien in onze aardbeienjam en wel 68%, maar dat kan dan niet meer. Laat staan dat er ook nog iemand aan wil verdienen. Afgelopen week was ik in Amsterdam bij De Telegraaf. Ik mocht er deel uit maken van een testpanel voor aardbeienjam. Dat deed ik al vaker, ooit voor het tv-programma KASSA. Mijn eigen jam had ik ook meegenomen, uiteraard buiten mededinging, maar hij deed gewoon mee in de proeverij. Binnenkort wordt er een artikel over de jamproeverij geschreven, dus ik verklap nog niks.

In eigen dorp was er voor de eerste keer een Zomeravond Markt georganiseerd. Samen met collega-ondernemers IJssallon en Chocolaterie De Dames heb ik daar gechocolateerde aardbeienspiezen staan te verkopen. We maakten ze ter plekke en dat liep als een speer. Komende twee weken doen we het op de donderdagen nog een keer over. We noemden de spiezen 'Vitaminebommen', maar afhankelijk van wie we naar onze kraam wilden lokken waren het ook wel eens 'Liefdesspiezen' of 'Geluksspiezen'. Alles voor de blije gezichten aan beide kanten van de kraam.

O ja, enkele dagen geleden ben ik op deze blogsite begonnen met het plaatsen van dagverse wist-je-datjes over aardbeien. Elke ochtend ga ik dat nu doen, zolang de voorraad wist-je-datjes strekt.

Nou mensen, tot volgende week dan maar weer,
groeten van Jan

P.S. Reageer gerust op mijn berichtjes. Doe alsof je thuis bent op ons aardbeienbedrijf!


Aardbeienacademie - wist-je-datje 4

Wist je dat de Franse zeevaartofficier met de opvallende naam Frézier (aardbei = fraise) ervoor gezorgd heeft dat de 'Adam en Eva' van de West-Europese grootvruchtige aardbei bij elkaar kwamen?

Van een reis naar Chili in 1714 bracht Frézier de bosaardbei Fragaria chiloensis mee. Aangekomen in het Franse Plougastel heeft er een toevallige kruising plaatsgevonden met de Noord-Amerikaanse bosaardbei Fragaria virginiana. In Plougastel is nu een aardbeienmuseum gevestigd.

Volgend jaar is het dus 300 jaar geleden dat de bakermat voor de grootvruchtige West-Europese aardbei werd gelegd.

Welkom op de Aardbeienacademie


zaterdag 13 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 3

Wist je dat de witte Ananasaardbei ontstaan is uit een kruising tussen een Zuid-Amerikaanse en een Noord-Amerikaanse bosaardbei? En dat de Ananasaardbei een van de voorouders is van de moderne roodvruchtige West-Europese aardbeirassen? De harde Spaanse en Californische aardbeien hebben de Ananasaardbei niet als voorouder.

Tegenwoordig wordt steeds meer geprobeerd om de Californische stevigheid te kruisen met de West-Europese smaak. Een voorbeeld is het ras Eve's Delight dat stevige vruchten geeft en tegelijkertijd zeer goed van smaak is.

Welkom op de Aardbeienacademie



vrijdag 12 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 2

Wist je dat de natuur een aardbei rood gemaakt heeft omdat hij dan goed door vogels gevonden kan worden? Vogels verspreiden de zaadjes en zo bevredigt de aardbeienplant zijn voortplantingsdrang.

De vogels moesten op een gegeven moment de concurrentie aan met mensen. Vogels konden hun eten niet beschermen, maar mensen gingen dat wel doen. Geeft niks, want er blijft nog genoeg voor de vogels over. Als je je aardbeien wil beschermen door er een net overheen te hangen, gebruik dan een blauw net. Een zwart net is minder opvallend, ook voor vogels. In een blauw net raken vogels niet zo snel verstrikt als in een zwart net.

Welkom op de Aardbeienacademie



woensdag 10 juli 2013

Aardbeienacademie - wist-je-datje 1

Wist je dat een aardbei het enige fruit is met de pitjes aan de buitenkant? En dat in elk pitje weer een zaadje zit? Uit elk zaadje kan weer een plantje groeien, maar dat heeft dan niet dezelfde eigenschappen als het plantje waar de aardbei van afkomstig is. Daarom worden bijna alle aardbeien vermeerderd door middel van uitlopers (stekken).

Welkom op de Aardbeienacademie

zondag 7 juli 2013

Weekblog week 27 - 2013 (30 juni t/m 6 juli)


Met de twee juffen Veerle Slegers en Suzanne Driessen, die me in 20 weken een heel stuk beter business - Engels leerden praten en schrijven, zit ik hier aan de Strawberry High Tea. 


Ik heb een nieuwe hobby en tevens uitlaatklep ontdekt. Experimenteren met alles wat eetbaar is op en rond ons domein.


Op de Floriade zagen we aan deze korven met aardbeien nooit zoveel rood hangen. Daar kregen ze geen kans om te rijpen.


Hier kun je mensen dus blije en verraste gezichten door laten krijgen. Ananasaardbeien en Framboosaardbeien bij elkaar. 


Vanaf de achterkant van ons domein ziet het er nu zo uit. Op de voorgrond zes doordragende aardbeirassen waar we zojuist stro tussen hebben gelegd.


Eerlijk gezegd went het gauw om een heel ander leven te hebben dan toen we nog aardbeien voor het grootwinkelbedrijf teelden. Hoewel mijn werkdagen net zo lang zijn als vroeger ligt er toch wat minder druk op de bezigheden. De variatie in het werk is ook enorm groot geworden, al is het perceeltje waar we onszelf nu op bezighouden nog geen vijf procent van wat we een jaar of zeven geleden nog betuinden. Natuurlijk, de uitdaging is er ook zeker niet minder op geworden, maar het plezier in het werk is veel groter dan het ooit geweest is. Soms vraag ik me wel eens hardop af of we die stap niet eerder hadden moeten zetten. De koe in de kont kijken is altijd makkelijker dan in de toekomst kijken.

Ik sprak er deze week nog over met mijn twee juffen waarbij ik de afgelopen 20 weken een privé-cursus Engels voor MKB'ers volgde. De 'graduation day' was hier op locatie gepland en ik gaf de dames een rondleiding, in het Engels uiteraard. Gedurende de excursie kreeg ik complimenten over de manier waarop we nu bezig zijn en wat we dit jaar in enkele maanden hebben gecreëerd, al is het nog lang niet klaar. Tja, maar ik vroeg me af of we zonder die woelige jaren hier ook zo rondgelopen hadden. Voor vernieuwing en het oproepen van creativiteit is blijkbaar een flinke chaos nodig. Als het allemaal van een relatief leien dakje was gegaan zoals tot 2000 dan had het er hier totaal anders uitgezien. In dat jaar zijn we compleet verhageld en dat was het begin van een neerwaartse spiraal. Het tegen de stroom in weer omhoog proberen te komen heeft me nog eens veel leergeld gekost, maar ook veel goede dingen gebracht. Zelfs aan het betaalde leergeld zie ik steeds meer goede kanten, al is de pijn ook hevig geweest.

Voor mijn twee Engelse juffen had ik een Strawberry High Tea gemaakt. Compleet met zelfgebakken scones en zelfgemaakte Eton Mess, een mooi uitziend rommeltje van stukken meringue, met stukken aardbei en slagroom. Bij de scones was er nog onze zelfgemaakte aardbeienjam in twee varianten, waarvan er eentje een combinatie was met verse pepermunt. Het belangrijkste was natuurlijk dat ik met vlag en wimpel de 20 weken Engelse les heb doorstaan. Het Engels spreken en schrijven gaat me nu een stuk makkelijker af dan toen ik er in februari mee begon.

Heerlijk is het nu om dingen te kunnen doen die ik altijd al heb willen doen, maar waar door de hectiek van het seizoen nooit tijd voor was. Zoals het experimenteren met inmaken van aardbeien en andere producten. Op ons kleine stukje grond en erf groeien behalve de aardbeien nog zoveel andere mooie dingen. Kaasjeskruid schoffelde ik vroeger altijd om en nu zit een deel van de bloemen in een potje. Voor het eerst ben ik zelfs walnoten aan het inmaken. Tot zover ik er met de trap bij kan heb ik vrijwel alle groene walnoten geplukt. Die zijn nog zacht en daar kun je lekkere dingen van maken. Dan hebben we in de winter ook nog wat te eten en te drinken. En het mooie vind ik, nu ik daar zo mee bezig ben, dat ik nu weer ideeën en kansen zie die ik eerst helemaal niet zag. Terwijl de basis daarvoor altijd gewoon aanwezig is geweest.

Zo is het ook met de nieuwe demonstratietuin van de Aardbeienacademie. Die komt nooit af. De creativiteit lijkt oneindig. Erg leuk is ook dat bezoekers van de demotuin meedenken en soms dingen vertellen die voor mij weer nét dat vonkje zijn om er een concreet iets van te maken. Ik voel me hier steeds meer in een Hof van Eden rondlopen, al heb ik Adam en Eva nog niet gesignaleerd.

Nou mensen, tot volgende week dan maar weer,
groeten van Jan

P.S. Reageer gerust op mijn berichtjes. Doe alsof je thuis bent op ons aardbeienbedrijf!